ETSEN


Een ets is een diepdruk. Hieronder vallen alle druktechnieken waarbij de lijnen niet direct worden uitgesneden, maar een tekening door zuur wordt uitgebeten (dit heet geëtst) in het oppervlak van een metalen plaat. Het oppervlak wordt eerst bedekt met een waslaag die zuurbestendig is. Daarin wordt met een etsnaald een afbeelding getekend. De hele plaat wordt dan enige tijd in een bijtende vloeistof gedompeld tot de blootgelegde lijnen voldoende zijn geëtst. Zelf gebruik ik hiervoor zinkplaten en salpeterzuur. De plaat wordt ingeïnkt en vervolgens op vochtig papier afgedrukt.

Als ik tussentinten in verschillende gradaties wil aanbrengen, doe ik dat met arceringen, oftewel lijntjes, stippels en dergelijke. Bij het afdrukken ontstaat dan een lijnets. Voorbeelden van lijnetsen zijn deze:

  • Magnolia in November
    Magnolia in November
  • Artisjok
    Artisjok

Een aquatint is een ets, waarbij de nuances in grijstinten zijn verkregen door de plaat te bedekken met hars- of asfaltpoeder dat op de plaat wordt gebrand. De onbedekte ruimtes tussen de harskorreltjes worden geëtst, de bedekte ruimtes niet. De lichte grijstinten worden verkregen door slechts seconden te etsen. De plaatsen die deze lichte tint moet behouden, worden daarna afgedekt met een ondoordringbare lak. Donkerder tinten ontstaan door de plaat langer te etsen. Een schaalverdeling tussen de lichtste en donkerste tint zorgt voor diverse grijstinten.

  • Grande Finale I yellow
  • Grande Finale II yellow
  • Grande Finale III yellow

Voorbeeld van Aquatinten: de serie Grande Finale

 

Vernis mou is een techniek, waarbij zachte plakkerige was wordt aangebracht op de plaat. Daar bovenop legt men een vel papier waarop dan een tekening wordt gemaakt. Door de potlooddruk absorbeert het papier de was, zodat onder de lijnen van de tekening het metaal bloot komt te liggen wanneer het papier wordt verwijderd. Gebruik van potloden van verschillende hardheden geven een veelvoud aan schakeringen, evenals het gebruik van diverse papiersoorten.

 

Voorbeeld van Vernis Mou: Winter

 

Een andere, oudere vorm van diepdruktechniek is de gravure. Dit is een afdruk van een afbeelding die op een metalen plaat wordt gemaakt. Een graveur tekent rechtstreeks op de metalen ondergrond. Zelf beoefen ik de gravurekunst niet.

 Een soortgelijke techniek is droge naald,  hierbij wordt de tekening gekrast in een metalen of kunststof plaat.